Zdrowa rodzina

"Każdy chyba zakładając rodzinę chciałby, aby była wspaniała. Żeby wszyscy się kochali i szanowali. Niektórzy chcieliby, aby była dokładnie taka jak rodzina z której pochodzą, inni wręcz przeciwnie - widząc dużo mankamentów tej rodziny marzą, aby - była jej przeciwieństwem. Jednym marzenia się spełniają, innym niestety nie. Podpowiem jakie cechy powinna posiadać taka dobra rodzin". 

Bożena Stefańska

Kliknij w:       ZDROWA RODZINA

Ćwicz koncentrację

Ćwicz koncentrację - 

bądź jak Wojciech Szczęsny

Wojciech Szczęsny został absolutnym bohaterem meczu Polski z Niemcami.
Obronił wiele strzałów rywali, przez 90 minut zachowywał pełną koncentrację. 
Czy potrafisz utrzymać koncentrację uwagi podczas każdej lekcji w szkole?

Kluczowe przy problemach z koncentracją jest jak najszybsze rozpoznanie prawdziwych jej przyczyn! Nie lekceważ tego objawu i pomóż samo sobie, zdobywając wiedzę na temat dolegliwości związanych z pamięcią i skupieniem.

Charakter ma wpływ na koncentrację
Każdy z czterech typów charakterów: sangwinik, choleryk, melancholik i flegmatyk w inny sposób reagują na stres, “ rozpraszacze” czy presję czasu. Sangwinicy i cholerycy bardzo żywiołowo odpowiadają na wydarzenia w otoczeniu, dlatego mogą mieć problemy ze skupieniem się na swoich obowiązkach.

Nie wysypiasz się? To może być przyczyna!
Nasz mózg nie jest w stanie funkcjonować bez odpowiedniej dawki snu. Brak odpoczynku odbija się negatywnie na skupieniu uwagi i umiejętności zapamiętywania. Naszej koncentracji szkodzi zarówno późne kładzenie się spać, jak i wczesne zrywanie się z łóżka. Warto również wspomnieć, że każdy człowiek posiada swój własny rytm dobowy wraz z potrzebną mu ilością snu. Dlatego właśnie niektórzy śpią mniej i są skoncentrowani, a niektórym potrzeba więcej godzin odpoczynku.

Brak koncentracji – sygnał, że z organizmem źle się dzieje
Istnieją również inne przyczyny problemów z koncentracją, które mogą wskazywać na istnienie choroby lub niedoborów witamin i minerałów. Jednym z nich jest niedożywienie, które może osłabiać układ odpornościowy i przyczyniać się do powstawania poważnych chorób. Brak koncentracji może być również objawem chorób układu krwionośnego lub trawiennego oraz nadciśnienia.

Problemy ze skupieniem uwagi mogą mieć związek z grzybicą!
Bardzo ważnym, a często niedocenianym źródłem braku koncentracji i problemów z zapamiętywaniem mogą być drożdżaki Candida albicans, których niekontrolowane namnażanie może bardzo osłabić organizm. Do ich rozprzestrzeniania przyczyniają się często polecane przez lekarzy kuracje antybiotykowe, które upośledzają układ odpornościowy. Taką “okazję” wykorzystują grzyby, by rozprzestrzenić się po całym organizmie. Problemy z koncentracją mogą mogą mieć również inne źródła. 

Problemy z koncentracją uwagi mogą mieć również związek z uzależnieniem od komputera  i tzw. siecioholizmem!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

• Z uzależnieniem od komputera wiąże się również:
• - utrata zainteresowania nauką przez dzieci,
• - bezkrytyczna wiara w możliwości komputera,
• - niezdolność do racjonalnej selekcji danych, z jakimi człowiek spotyka się w sieci – tzw. szok informacyjny
• - i znaczny spadek koncentracji uwagi wraz z zaburzeniami pamięci.

• Warto wymienić także pychologiczne skutki siecioholizmu:

• Gwałtowna zmiana zachowań wynikająca z zaburzonego rytmu okołodobowego, rozdrażnienie, irytacja, spadek sprawności psychofizycznej.
• Postępujące unikanie kontaktów z innymi ludźmi – rodziną, znajomymi, przyjaciółmi.
• Trudności w nawiązywaniu „realnych” kontaktów.
• Utrata poczucia tożsamości – awatar czy „Ja”?
• Zacieranie się granicy między światem wirtualnym a rzeczywistością.
• Wypaczenie wizji świata, np. uodpornienie się na zło, przemoc i agresję, którą wysycone są różne gry komputerowe.
• Problemy z pamięcią i koncentracją uwagi.
• Utrudniony proces przyswajania nowych wiadomości.
• Zachwianie komunikacji werbalnej i niewerbalnej (używanie skrótów, specyficznego języka komunikacji elektronicznej).
• Ograniczanie tematów rozmów tylko do tego, co wiąże się z siecią i Internetem.
• Postępująca prokrastynacja – patologiczne odkładanie zrobienia czegoś czy podjęcia decyzji na potem.
• Rozregulowany cykl okołodobowy.
• Spadek nastroju, a nawet depresja w sytuacji niemożności korzystania z komputera.

Siedemnaście zalet czytania książki...

Siedemnaście zalet czytania książki dla dzieci opracowała
Szwedzka Akademia Literatury Dziecięcej.
Warto je poznać.

 1. Książka pomaga nam rozwijać język i słownictwo.
Uczy nas wyrażać myśli i rozumieć innych.

2. Książka rozwija myślenie.
 Dostarcza nam pojęć myślowych i nowych idei, rozszerza naszą świadomość i nasz świat.

3. Książka pobudza fantazję, uczy budować obrazy w wyobraźni.

4. Książka dostarcza nam wiedzy o innych krajach i kulturach, o przyrodzie, technice, historii, o tym wszystkim, o czym chcielibyśmy dowiedzieć się czegoś więcej.

5. Książka rozwija nasze uczucia i zdolność do empatii.
Wyrabia w nas umiejętność wczucia się w czyjąś sytuację.

6. Książka dodaje sił i zapału.
Dostarcza nam rozrywki i emocji. Może rozśmieszyć lub zasmucić.
 Może pocieszyć i wskazać nowe możliwości.

7. Książka może stawiać pytania, które angażują i pobudzają do dalszych przemyśleń.

8. Książka uczy nas etyki. Skłania do namysłu nad tym, co słuszne, a co nie, co dobre, a co złe.

9. Książka może wytłumaczyć rzeczywistość i pomóc w zrozumieniu zależności.

10. Książka może udowodnić, że często pytanie ma więcej niż jedną odpowiedź, że na problem da się spojrzeć z różnych stron. Może podpowiedzieć inne sposoby rozwiązywania konfliktów niż przemoc.

11. Książka pomaga nam zrozumieć siebie.
Odkrycie, że są inni, którzy myślą jak my, że mamy prawo do swoich odczuć i reakcji, umacnia nasze poczucie własnej wartości.

12. Książka pomaga nam zrozumieć innych.
Lektura książek pisarzy z innej epoki, innego świata, i odkrywanie, że ich myśli i odczucia nie różnią się od naszych, buduje tolerancję dla innych kultur i zapobiega uprzedzeniom.

13. Książka jest naszym towarzyszem w samotności. Łatwo wziąć ją ze sobą i czytać gdziekolwiek. Z biblioteki można ja wypożyczyć za darmo  i nie trzeba podłączać jej do prądu.

14. Książka jest częścią naszego dziedzictwa kulturowego. Dzięki niej mamy wspólne doświadczenia i punkty odniesienia.

15. Dobra książka dla dzieci, którą można czytać na głos, przynosi radość dzieciom i dorosłym. Buduje pomost między pokoleniami.

16. Książka dla dzieci to pierwsze spotkanie z literaturą - nieograniczonym światem, z którego czerpiemy przez całe życie.
To bardzo ważne spotkanie, gdyż, jeśli nie zostanie zmarnowane, pokaże, ile może dać dobra literatura.

17. Literatura dziecięca wzbogaca kulturę kraju. Daje pracę wielu ludziom: pisarzom, ilustratorom, wydawcom, redaktorom, drukarzom, recenzentom, księgarzom, bibliotekarzom...
Literaturę dziecięcą można również eksportować przynosząc krajowi dochód i uznanie za granicą. 

Jak uchronić nasze dzieci przed szkodliwymi treściami w internecie?

 

 

 

 

 

 

 

 

Jak uchronić nasze dzieci

przed szkodliwymi treściami w internecie?

 

STATYSTYKI PRZEMOCY 

W INTERNECIE

W sieci znajdziemy mnóstwo danych statystycznych na temat przemocy. Informacje te przerażają, ponieważ coraz więcej młodych ludzi pada ofiarą przemocy w sieci. Dostępne są badania dotyczące tego, czy młodzi ludzie mówią o swoich doświadczeniach z cyberprzemocą.
Gdy młodych dotyka przemoc werbalna chętniej dzielą się tym z innymi:

o  około 35% powie znajomym lub rodzeństwu,

o  około 5% dorosłym ze szkoły,

o  około 5% rodzicom lub dorosłym w rodzinie,

o  prawie 50% nie powie jednak nikomu.

W przypadku kompromitujących materiałów:

o  około 50% powie znajomym lub rodzeństwu,

o  około 10% rodzicom lub dorosłym w rodzinie,

o  około 10% dorosłym w szkole,

o  około 30 % nie powie nikomu.

Analizując dostępne źródła widzimy, że młodzież w wieku szkolnym pada ofiarom wulgarnych wyzwisk, poniżania, upokarzania, ośmieszania, straszenia, szantażowania i wielu innych.

o  Wulgarne wyzwiska dotykają aż około 47 % nastolatków,

o   Poniżane, upokarzane i ośmieszane jest około 21%,

o   Straszone i szantażowane około 16%,

o   Reszta czyli 48% wskazuje inne sposoby znęcania się w sieci.

W ankietach dotyczących częstotliwości przemocy werbalnej wobec młodych w sieci najczęściej (aż 53% ) deklarowaną odpowiedzią było, doświadczenie jej kilka razy (2-5 razy). Ponad 5 razy aż 30 %. Jeden raz z cyberbullingiem spotkało się 25% młodych internautów.
Kolejnym rozpatrywanym problemem są publikacje kompromitujących zdjęć i filmów.

o  39% deklaruje że padła ofiarom takiej publikacji jeden raz

o  39% 2-5 razy

o  14% ponad 5 razy

o   8% nie pamięta

Prawie 60% takich publikacji dokonali szkolni koledzy lub koleżanki, a około 40% przez innych znajomych w wieku szkolnym.
Częstym zjawiskiem jest podszywanie się osób dorosłych pod osobę nieletnią w sieci bez jej zgody.

o  53% respondentów deklaruje że nigdy nie padło ofiarą podszywania się pod te osoby,

o  aż 29% co najmniej raz było w sytuacji podszywania się pod nich.

Także tutaj większość sprawców to szkolni koledzy i koleżanki (56%), oraz inni znajomi w wieku szkolnym (22%).

Na podstawie: http://cyberhate.org.pl

 

  PORADY DLA RODZICÓW

1. USTAW KOMPUTER W OGÓLNODOSTĘPNYM POMIESZCZENIU UMOŻLIWIAJĄCYM OBSERWOWANIE MONITORA.
2. ZAPOZNAJ SIĘ ZE STRONAMI, Z KTÓRYCH CHCE KORZYSTAĆ DZIECKO.
3. WSKAZUJ DZIECKU, KTÓRE STRONY MOŻE ODWIEDZAĆ.
4. SPRAWDZAJ HISTORIĘ ODWIEDZANYCH PRZEZ DZIECKO STRON.
5. UŻYWAJ OPROGRAMOWANIA FILTRUJĄCEGO LUB BLOKUJĄCEGO.
6. TOWARZYSZ DZIECKU PODCZAS KORZYSTANIA Z INTERNETU. ROZMAWIAJ Z NIM O TYM.
7. WYTŁUMACZ DZIECKU, DLACZEGO NIE CHCESZ, BY ODWIEDZAŁO OKREŚLONE STRONY, NP. ZAWIERAJĄCE PRZEMOC, itp.
8. FILTR NIGDY NIE ZASTĄPI CZUJNEGO RODZICIELSKIEGO OKA I SZCZEREJ ROZMOWY!
9. USTALCIE ZASADY.

STRONKI POŚWIĘCONE ZAGADNIENIU UZALEŻNIENIA OD INTERNETU:
www.siecioholizm.eu 

Poczucie własnej wartości ...

Poczucie własnej wartości (...) to zaufanie do własnej umiejętności myślenia i radzenia sobie z wyzwaniami, jakie stawia przed nami życie. Wiara w nasze prawo do szczęścia, poczucia, że jest się wartościowym człowiekiem, zasługującym na miłość, uprawnionym do spełniania własnych potrzeb i realizacji pragnień oraz czerpania satysfakcji z efektów własnych starań*

Wiele czynników wpływa na budowanie się poczucia własnej wartości u dzieci. Oprócz predyspozycji genetycznych, znaczącą rolę ma wychowanie. Badania pokazują, że największym źródłem wysokiej samooceny są rodzice, którzy budują ją podczas codziennych kontaktów z dzieckiem. 

Jakie zachowania i postawy opiekunów wpływają na budowanie się poczucia własnej wartości u dziecka?

Ważne, by wychowywali dzieci z szacunkiem i miłością, dawali dziecku odczuć swoją życzliwość i akceptację. Rodzice, którym zależy na budowaniu poczucia wartości u dziecka:

• okazują dziecku swoją miłość i czułość;
• wytyczają granice;
• uczą zasad, jakimi rządzi się świat
• jasno mówią o swoich oczekiwaniach
• pozwalają dziecku na samodzielność;
• pokazują, że wierzą w kompetencje i możliwości dziecka;
• pozwalają doświadczać dziecku własnej sprawczości nawet w wykonywaniu drobnych
czynności; pokazują mu, że ma ono wpływ na swoje życie, że, podejmując rożne działania,
przejmuje nad nim kontrolę;
• pokazują dziecku, że wierzą w jego dobroć;
• akceptują uczucia dziecka i swoje - zarówno te przyjemne jak i nieprzyjemne;
• potrafią przyznać się do błędu i przeprosić;
• potrafią przyjmować krytykę na swój temat;
• potrafią przyjmować komplementy, ale również potrafią obdarzyć komplementeminną osobę (w tym również dziecko);
• doceniają wysiłki, starania dziecka, nawet jeśli nie zawsze wszystko mu się udaje;
• mają dystans do siebie i poczucie humoru na własny temat;
• liczą się ze zdaniem i potrzebami dziecka.

Takie zachowania budują postawę daleką od poczucia bezradności, przejawiającą się wiarą we własne możliwości i kompetencje. Wytwarzają nastawienie przejawiające się w zdaniu: "mogę sobie poradzić, potrafię" a nie "nie dam rady, poniosę klęskę". Dziecko, ucząc się i doświadczając nowych wyzwań, ma szansę odnosić sukcesy. Ważną rolą rodziców jest wzmacnianie w dziecku wszystkiego tego, co pozytywne. Każde osiągnięcie, nawet drobny sukces, sytuacja, w której dziecko podejmuje
samodzielną inicjatywę lub gdy udaje mu się samodzielnie przezwyciężyć jakąś trudność, jest ważnym powodem do pochwał i podkreślenia faktu, że ma ono prawo być z siebie i swoich osiągnięć dumne.

"Mamo, ja nie umiem..."
 

W procesie uczenia się i doświadczania nowych sytuacji naturalne są również porażki i pojawiające się w dziecku uczucie bezradności. Dziecko w takich momentach bardzo potrzebuje wsparcia i akceptacji rodziców. Okazane w takich sytuacjach zrozumienie, brak ocen, ośmieszania, pokazanie, że celem nie jest bycie perfekcyjnym, bardzo pomaga dziecku w budowaniu poczucia własnej wartości. Jednak budowanie poczucia własnej skuteczności nie oznacza, że nie akceptujemy uczucia bezradności, które może się pojawiać w dziecku. Akceptacja wszelkich przeżywanych uczuć jest bardzo ważna, jednak istotne jest, by jednocześnie pokazywać dziecku, że uczucie bezradności nie jest czymś trwałym, stałym, niezmiennym, a tylko stanem przejściowym, chwilowym. Uczucie bezradności może pojawić się, ale można także podjąć szereg działań, które pozwolą to uczucie przezwyciężyć. Rodzice, chcący budować poczucie wartości u dziecka, okazują mu również swoją wiarę w jego zalety. Zakładają z góry, że jest ono dobrą i wartościową jednostką, zasługującą na miłość i szacunek oraz zdolną do odwzajemniania tych uczuć i postaw. Dziecko konsekwentnie wychowywane w taki sposób, zaczyna postawy rodziców coraz bardziej uwewnętrzniać i odczuwać jako własne, tym samym budując własne poczucie wartości.
 

Autorka: Aneta Kwaśnyźródło: www.dobryrodzic.fdn.pl

*("Jak dobrze być sobą. O poczuciu własnej wartości", N. Branden, GWP, 2007.)

Cyberprzemoc

Nowa przerażająca moda w sieci

 

(…)artykuł  na podstawie strony internetowej czasopisma Głos Pedagogiczny i strony: www.helpline.org.pl

 

Powstające lawinowo strony społecznościowe, gdzie prezentują swoje zdjęcia młode dziewczyny i chłopaki wzbudzają niepokój wśród dorosłych...

Młodzi ludzie zamieszczają zdjęcia na portalach społecznościowych... i czekają na komentarze. To, że ktoś nazwie ich, używając określeń dawniej uważanych za obraźliwe, uważają za normalne i nieodbiegające od normy. Według nich właśnie tak się teraz określa ładną dziewczynę czy chłopaka. (…) Czekanie na ocenę innych może przynieść większe koszty niż zyski, rozczarowanie potęguje niestabilność emocjonalna adolescentów, charakterystyczna jest również dla tego okresu rozwojowego nadmierna wrażliwość na oceny rówieśników! Z mediów, co jakiś czas docierają do nas informacje o tragediach związanych z reakcją na sytuacje zaistniałe w sieci.

 

Nauczyciele poruszają w rozmowach z młodymi ludźmi problem zagrożenia związanego z dzieleniem się swoją prywatnością w społecznościach i udostępnianiem prywatnych zdjęć i informacji w sieci, szczególnie na lekcjach wychowawczych i na lekcjach informatyki.

Cyberprzemoc

Cyberprzemoc to takie zachowanie, które krzywdzi emocjonalnie drugiego człowieka. Osoby, które stosują cyberprzemoc używają do tego celu Internetu albo telefonów komórkowych.

W przeciwieństwie do przemocy fizycznej, cyberprzemoc nie zostawia śladów na ciele i nie widać jej gołym okiem. Osoby, które doświadczyły cyberprzemocy czują się zranione i bardzo przeżywają to, co je spotkało. Pojawiają się u nich nieprzyjemne myśli i uczucia takie jak bezradność, wstyd, upokorzenie, strach a czasem również złość.

 

Osoba, której przytrafiła się taka sytuacja często ma wrażenie, że wszyscy widzieli lub mogą zobaczyć te nieprzyjemne materiały. Obawia się, że jej znajomi odwrócą się od niej i nie będzie mogła liczyć na ich wsparcie. To powoduje, że czuje się bardzo samotna w tym, co ją spotkało.

 

Jeśli doświadczasz cyberprzemocy:

* powiedz o tym zaufanej osobie dorosłej - z jej pomocą będzie Ci łatwiej poradzić sobie z tą sytuacją.

* postaraj się nie kontaktować ze sprawcą cyberprzemocy i nie odpowiadać na jego zaczepki. Dzięki temu unikniesz prowokowania go do dalszych działań.

* zachowaj wszystkie dowody cyberprzemocy - nie kasuj smsów, e-maili, rozmów na czatach lub komunikatorach.

* jeśli ktoś dokucza Ci na jakiejś stronie WWW, zrób jej screen - aby zachować to, co widzisz na ekranie wciśnij klawisz "Print Screen" (Prt Sc), a następnie otwórz program tekstowy (np. Word) lub graficzny (np. Paint) i wklej tam screen naciskając jednocześnie klawisze "Ctrl" i "V". Pamiętaj, aby zapisać plik!

* skontaktuj się z nami pod bezpłatnym numerem 800 100 100, wyślij wiadomość e-mail na adres helpline@helpline.org.pl lub porozmawiaj na czacie z poziomu tej strony.

 

Jeśli jesteś świadkiem cyberprzemocy:

* nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości

* pomóż pokrzywdzonej osobie poprzez poinformowanie kogoś dorosłego o jej sytuacji

* zaproponuj pokrzywdzonej osobie kontakt z Helpline.org.pl

 

Szkodliwe treści to przede wszystkim informacje:

Ukazujące pornografię

Namawiające do wyśmiewania innych z powodu rasy, narodowości lub wyznawanej religii

Namawiające do popełnienia przestępstwa

Propagujące faszyzm i totalitaryzm

Prezentujące przemoc

Zachęcające do podejmowania działań autodestrukcyjnych, czyli takich, które powodują szkody cielesne lub psychiczne np. uzależnienie

Zawierające wulgaryzmy

Zawierające elementy psychomanipulacji, czyli takiego sterowania cudzymi uczuciami, którego celem jest wyłudzenie korzyści materialnych lub zmuszenie do niewłaściwych zachowań

Wprowadzające w błąd, co może mieć wpływ na życie i zdrowie młodego użytkownika

Zachęcające do prostytucji, używania narkotyków czy hazardu

 

Dlaczego te treści są szkodliwe?

* Oglądanie takich materiałów może sprawić, że świat nagle stanie się niezrozumiały, zagrażający i przestaniesz czuć się w nim bezpieczne.

* Możesz dać się namówić do wyrządzenia komuś krzywdy, w tym także do czynów karalnych.

* Kontakt ze szkodliwymi treściami ułatwia osobom obcym, ze złymi intencjami dotrzeć do Ciebie.

* Kontakt z treściami pornograficznymi zaburza Twój rozwój psychoseksualny, czyli możesz nauczyć się nieprawidłowych zachowań/ wzorców seksualnych.

* Czytanie treści zawierających przemoc czy rasizm może skłonić do zachowań agresywnych wobec rówieśników, słabszych czy ludzi innej narodowości, wyznania.

 

Jak reagować w sytuacji, kiedy trafisz na stronę ze szkodliwymi treściami?

Kontakt ze szkodliwymi treściami może wywołać nieprzyjemne uczucia, to normalne, gdy czujesz zdenerwowanie lub zażenowanie.

Jeśli w czasie surfowania po sieci natkniesz się na szkodliwe lub niebezpieczne treści skontaktuj się z Helpline.org.pl

telefon 800 100 100 i czat są czynne od poniedziałku do piątku od 11.00 do 17.00

Możesz również napisać na adres hepline@helpline.org.pl lub za pomocą formularza dostępnego na stronie www.helpline.org.pl

 

Treści nielegalne, które naruszają prawo, czyli:

* opublikowaną w sieci pornografę bez filtra informacyjnego z o materiałach tylko dla dorosłych,

* treści rasistowskie,

* treści propagujące totalitaryzm i faszyzm,

możesz to zgłosić anonimowo poprzez formularz na stronie www.dyzurnet.pl

Dziecko w sytuacji rozwodu rodziców, czyli skutki rozwodu dla dziecka

"Niedawno przeczytałam optymistyczny artykuł na temat skutków rozwodu dla dzieci! Autorzy uzasadniają, że cały zamęt z kosztami, jakie ponoszą dzieci to mit. Jak bowiem wynika z różnych badań, około 70% dzieci nie doświadcza okołorozwodowej traumy i może z powodzeniem uporać się z problemem rozstania rodziców. Oczywiście gdy otrzyma odpowiednie wsparcie. Czyli, co? Jeszcze jeden argument za rozwodem? Statystyka może łagodzić nasze obawy. Cytowany wynik oznacza przecież, że średnio tylko 30% dzieci źle radzi sobie z sytuacją rozpadu rodziny. Statystyki jednak bywają złudne.

Przyjrzyjmy się głębiej wnioskom na ten temat na bazie 15-letnich badań prowadzonych przez zespół Judith Wallerstein – amerykańskiej psycholog zajmującej się wpływem rozwodu na życie dzieci i dorosłych.

Zespół zaprosił do badań 60 rodzin z którymi prowadzono wywiady w okresie przed realną separacją, w jej trakcie i po niej, a następnie po 2, 5, 10 i 15 latach od rozstania. W badaniu wzięło udział 131 dzieci połowa przed ósmym rokiem życia, druga połowa miała od 8 do 18 lat w chwili rozpoczęcia badań. Badano więc zarówno skutki bezpośrednie, jak i po wielu latach od rozwodu.

Bezpośrednie reakcje dzieci na sytuację okołorozwodową 
i po 2 latach:

1. Po pierwsze, co warto mieć na uwadze, dzieci przeżywają rozwód zupełnie inaczej niż dorośli. Nie traktują go jako drugiej szansy, jaką bywa dla dorosłych (choć wyjście z toksycznej rodziny daje nową szansę także i im). Przeżywają rozwód jako doświadczenie bolesne. 

Niestety, szczęśliwy rodzic nie oznacza automatycznie szczęścia u dziecka, a tak dorośli chętnie zakładają w chwili podejmowania decyzji rozwodowej. Podobnie zresztą rzecz się ma z nieszczęściem! Dzieci nieszczęśliwych rodziców nie muszą być, jak oni nieszczęśliwe.

Dzieci mogą mieć swoją drugą szansę we własnym związku; część wykorzysta negatywne doświadczenia rodziców, by własny związek uczynić lepszym i trwałym.

Duża część, niestety, powieli wzorzec związku nieudanego i sama także przeżyje rozwód w swoim małżeństwie!

2. Dzieci często nie rozumieją powodów rozstania, gdy w domu nie było jawnego problemu, konfliktu czy przemocy. 

(Nie kłócimy się przy dzieciach, Jesteśmy ludźmi kulturalnym, Chronimy dzieci przed problemami dorosłych). Duża część rodziców nie przygotowuje dzieci do nowej sytuacji, niczego nie tłumaczy, nie wyjaśnia, nie wspiera w budowaniu realistycznego myślenia o życiu po rozstaniu ani nie dba o uczucia dziecka w tym okresie.

Na przykład – uraz, jakiego dozna dziecko w momencie wyprowadzki z domu jednego z rodziców mógłby być zminimalizowany, gdyby rodzice odpowiednio zaaranżowali tę sytuację.

3. Dzieci tracąc strukturę rodziny, tracą bazę dla właściwego rozwoju. Rodzina stanowi rusztowanie, po którym dziecko bezpiecznie przechodzi kolejne fazy rozwojowe od pełnej zależności po niezależność. Struktura rodziny jest oparciem dla budowania tożsamości dziecka, bazą wypadową do eksperymentowania w świecie, źródłem wzorców, które dziecko przenosi w swoje dorosłe życie. 

Daje wyposażenie w postaci zasad, wartości, stylu życia. Pozbawione tej struktury dziecko doświadcza chaosu i zachwiania poczucia bezpieczeństwa. Czuje się zagubione, zdane tylko na siebie. Jak teraz będzie? Co jest w życiu ważne? Komu ufać? Czyje normy i wartości są obowiązujące?

Reakcją dziecka bywa bezradność i uzasadniony lęk o przyszłość.

4. Dzieci doświadczają poczucia odrzucenia, gdy rodzice się rozwodzą.

Zwykle trudno im oddzielić sprawy rodziców od spraw rodziny i uznać, że to tylko jeden rodzic opuścił drugiego.  

Traktują to jako działanie skierowane przeciwko nim już mnie nie chce, nie kocha! Poczucie bycia odrzuconym dotyczy przede wszystkim rodzica, który doprowadził do rozwodu i zdecydował się opuścić rodzinę. 

Dzieci tęsknią za nim i boją się, że już nigdy go nie spotkają. Życie pokazuje, że ma on zwykle znacząco mniejszy kontakt z dziećmi i wpływ na ich życie. Ale nie tylko o to chodzi. Dzieci mają żal i czują gniew do rodziców za złamanie niepisanej zasady rodzicielstwa, według której rodzice powinni poświęcić się dla dobra dziecka, a nie oczekiwać tego od dziecka.

 

5. W okołorozwodowym zamęcie dzieci czują się głęboko osamotnione.

Nikt ich nie słucha, nie pyta o zdanie, nie bierze pod uwagę ich uczuć, nie ma dla nich czasu. Rodzice zajęci własnymi uczuciami, układaniem nowego życia, a często walką z partnerem zwykle nie są w stanie ich wspierać, uważnie słuchać. 

Często są obok dzieci, w pozornym kontakcie, przeżywając konieczność dobrego zajmowania się dziećmi jako dodatkowe źródło stresu, z którym źle sobie radzą (co wzmacnia spiralę stresu).

W tym wszystkim dzieci czują się mało ważne. Odczuwają niemoc, brak wpływu na rzeczywistość – mimo podejmowanych często starań nie mogą bowiem zatrzymać decyzji rodziców. Badane dzieci przeżywały silne rozczarowanie, gdy ich fantazje na temat odwrócenia biegu zdarzeń okazywały się nierealne.

6. Wiele dzieci obwinia się za rozpad związku rodziców.

Dzieci potrafią łatwo przypisać sobie odpowiedzialność za istnienie konfliktów między rodzicami, szczególnie, gdy słyszało, jak kłócili się o sposoby jego wychowania. Ale i bez takich doświadczeń dzieci są w stanie powiązać ze sobą różne zdarzenia, o negatywnym wydźwięku emocjonalnym i w nich upatrywać powodów (często absurdalnych) rozpadu rodziny (tata był zły na mamę przeze mnie, bo nie sprzątałem w pokoju i dlatego odszedł do nowej rodziny).

Pole do szukania winy jest tym większe, im dzieci mniej rozumieją rozwód, im gorzej są do niego przygotowane.

W konfliktach pomiędzy rodzicami dzieci przeżywają konflikty lojalności. Żal im rodzica, którego uważają za bardziej cierpiącego, porzuconego. Mają poczucie, że powinny go wspierać, a szczególnie, gdy ten wprost lub pośrednio domaga się zajęcia przez dziecko stanowiska w sprawie. Ale dzieci chcą też zachować więź z drugim rodzicem potrzebują go, tęsknią za nim, czasem martwią się o tego, który odszedł. Bywa, że ukrywają nawzajem przed rodzicami swoje pozytywne nastawienie do drugiego rodzica, w obawie, że dobra relacja jest „nie w porządku”?

7. Na podstawie pierwszych reakcji dziecka na sytuację rozpadu rodziny nie można przewidywać jak będą funkcjonować w kolejnych latach i w dorosłym życiu.

Wiele dzieci, które początkowo zareagowały na rozwód bardzo silnymi emocjami czy zaburzonym zachowaniem potrafi poradzić sobie z tym doświadczeniem kilka lat później. Z kolei u części dzieci, które sprawiały wrażenie dobrze radzących sobie z tą sytuacją wystąpił tzw. efekt śpiocha – objawy stresu wydobywają się na jaw z dużą siłą dopiero po wielu latach od rozwodu!

Chłopcy gorzej znoszą pierwsze lata tuż po rozwodzie niż dziewczęta. Mają większe problemy w szkole, w relacjach z rówieśnikami i w radzeniu sobie z agresją. Z wiekiem te różnice w przystosowaniu zanikały u dziewcząt efekt śpiocha występował częściej. 

Odroczone skutki rozwodu objawiają się przede wszystkim w sferze bliskich związków.

Dzieciom biorącym udział w badaniu kolejne lata po rozwodzie 

przyniosły szereg nowych, trudnych przeżyć:

- połowa badanych doświadczyła kolejnych rozwodów swoich rodziców,

- jedna czwarta przeżyła gwałtowny i trwały spadek materialnego poziomu życia i obserwowała nierówności ekonomiczne w domach rozwiedzionych rodziców,

- 60% czuło się odrzuconych przez któregoś z rodziców lub czuło się ciężarem ekonomicznym i psychologicznym (np. tylko kilkoro otrzymywało pomoc finansową na wyższych etapach edukacji)

- po 10 latach dwie trzecie badanych miała słabe relacje z ojcami (wg oceny badanych), niezależnie od częstotliwości kontaktów.

Skutki długofalowe rozwodu – dziesięć i piętnaście lat później:

Skumulowane skutki rozwodu najpełniej ujawniają się w momencie wchodzenia w dorosłość. Młodzi ludzie czują się pozbawieni wzorców dobrych, trwałych i moralnych relacji pomiędzy mężczyzną a kobietą, co rzutuje na ich własne relacje.

1. Mimo wielu różnych dróg życiowych dzieci rozwodników mają wiele wspólnych nawyków, uczuć i oczekiwań. Budują swoją tożsamość indywidualną i grupową w oparciu o doświadczenie rozwodu rodziców – jestem dzieckiem z rozbitej rodziny.

Czują więź (rodzaj pokrewieństwa) i budują relację przede wszystkim z innymi dziećmi z rozbitych rodzin (koledzy, partnerzy w związkach).  

Przypisują sobie tożsamość, która wyróżnia je spośród rówieśników. Jednocześnie nie czują się etykietowane przez innych ani dyskryminowane.

2. Jako grupa mają też bardziej konserwatywną moralność – inaczej niż ich rodzice oczekują od partnera lojalności i wierności oraz romantycznej miłości na całe życie. Często wręcz gardzą koncepcją nieformalnych związków (choć z lęku przed małżeństwem często w nich pozostają), wracają do tradycyjnych wartości. Surowo też osądzają swoich rodziców, szczególnie z powodu niewierności. Zdradę rodzica przeżywają osobiście, nie jako problem między rodzicami. (zdradzając matkę zdradził naszą rodzinę).

3. Młodzi obawiają się też odrzucenia i zdrady we własnych związkach, boją się wiązać z lęku przed porażką i przed złym wyborem partnera na życie. Wielu decyduje się celowo odkładać decyzję o posiadaniu dzieci do momentu, gdy „będą pewni”, że ich związki udadzą się. Dzieci, które były świadkami przemocy między rodzicami, często odkrywają, że te wczesne obrazy dominują także w ich związkach 10 i 15 lat później? Mamy niestety do czynienia z powtarzaniem wzorca przemocy.

4. Dorastające dzieci twierdzą, że rozwód pozbawił ich różnego rodzaju ekonomicznej i psychologicznej pomocy, czują, że nie otrzymali takiego wsparcia w życiu, jak dzieci z rodzin pełnych, a także adekwatnej troski i bezpieczeństwa, jakiego dziecko może spodziewać się ze strony rodziców.

5. Przeżycia z czasu okołorozwodowego: kłótnie, bójki, krzyki, wyprowadzka rodzica – zapisują się w doświadczeniu młodych ludzi jako uraz i wracają często w snach i przykrych wspomnieniach bardzo szczegółowo i dotkliwie.

6. Choć po 10 latach większość badanych zaakceptowała decyzję rodziców i potrafi ją zrozumieć, a nawet z perspektywy czasu uznać za właściwą, to wiele wchodzi w dorosłość z bagażem nieprzepracowanych uczuć. Dotyczy to szczególnie gniewu, a czasem wściekłości. Uczucia te niekoniecznie wiązały się z wrogością pomiędzy rodzicami. W większości przypadków wynikały z cierpienia i rozczarowania młodych ludzi oraz obserwacji sposobu postępowania rodziców względem siebie nawzajem (np. gniew z powodu zdrad, oszukiwania, nielojalności czy braku odpowiedzialności rodziców).

7. Mimo silnego gniewu większość badanych potrafiła okazywać dużą empatię i współczucie wobec rodziców. Okazywały troskę, były świadome ich cierpienia, czasem zagubienia. Rozumieją i starają się akceptować ich ludzkie ograniczenia. Jeśli tuż po rozwodzie opowiedzieli się po którejś ze stron, 10 lat później czują się tym zakłopotani.

8. Niemal połowa dzieci rozwodników wchodzi w dorosłość z obniżoną samooceną i realnie niższymi osiągnięciami (edukacja, praca) – niż rówieśnicy bez doświadczenia rozwodu. Obiektywnie rzecz biorąc: mieli zasadniczo mniej wsparcia? (czasem wręcz wychowywali samych siebie i swoje rodzeństwo). Jednocześnie część z tych, którym się udało, uczyniło swój sukces spektakularnym – ujawniając wysokie ambicje, potrafili dojść do wysokiej pozycji mierzonej statusem społecznym i wysokością dochodów. Wielu okazało się na progu dorosłości niezwykle odpowiedzialnymi i kompetentnymi ludźmi. Tym, którym się powiodło pomagały własne zasoby oraz wspierająca relacja z co najmniej jednym rodzicem lub innym członkiem rodziny.

   

Badania Judith Wallerstein pokazały, że rozwód dla dziecka nie jest jedynie okresowym kryzysem, który minie, gdy sytuacja się uspokoi i nie pozostawi po sobie śladu. Ma swoje bezpośrednie i odroczone w czasie skutki dla rozwoju i funkcjonowania dzieci. Ale też nie musi oznaczać końca wszystkiego. Jakość dziecięcych doświadczeń zależy od tego, jak sami rodzice poradzą sobie po rozwodzie. Czy rozstaną się w sposób cywilizowany, czy przez kolejne lata będą pielęgnować wzajemne urazy i szkodzić partnerowi? Czy będą potrafili zaspokajać materialne i emocjonalne potrzeby dziecka, czy skupią się na własnych emocjach i wyzwaniach nowego życia? Wreszcie czy staną na wysokości zadania, by współpracować ze sobą jako rodzice, stosując żelazną zasadę, że z dzieckiem nie można się rozwieść, bo rodzicielstwo to decyzja na całe życie? Jeśli tak, stwarzają szansę, by ich dzieci zasiliły grono tych, którzy w dorosłe życie wchodzą bez traumy". 

 ŹRÓDŁO: http://www.rozwodpoczekaj.org.pl/skutki-rozwodu-dla-dzieci/